Als fotograaf beginnen met portretfotografie is makkelijker dan je denkt. Toch is het een goed idee er ook wat over te leren voor je je er volledig ingooit. In dit artikel leer ik je dan ook graag de basics van portretfotografie.
Wat is portretfotografie?
Bij portretfotografie focust de fotograaf zich op vastleggen van mensen. Meestal is dit één persoon in beeld, maar soms kan je ook groepen fotograferen.
Het idee is om de essentie van de persoon voor de lens vast te leggen. Dit kan zowel geposeerd als spontaan zijn. Verder kan een portret in een studio gemaakt worden of op een locatie.
De verschillende soorten portretten
Zoals bij heel veel verschillende soorten fotografie is er ook bij portretfotografie een grote hoeveelheid sub-categorieën. Hieronder lijst ik er een paar op die veel voorkomen. Natuurlijk zijn er nog veel meer onderverdelingen.
- Dubbelportret
- Groepsportret
- Zelfportret
- Lifestyle portret
- Candid portret
- Glamour portret
- Concept portret
- Omgevingsportret
- Huisdierportret
- Familieportret
- Headshots
- Bedrijfsportret
Zoals je kan zien zijn er dus heel veel verschillende type portretten. Elk genre heeft zijn eigen specificaties en technieken. Gelukkig zijn de basis-principes wel gelijkaardig, waardoor je gemakkelijk met ze allemaal kan experimenteren.
Portretfotografie tips voor beginners
Welk type portretfotografie je ook wil proberen, ik geef je graag enkele tips die je zullen helpen met je eerste portretten.
Geef aanwijzingen aan het model
Jij hebt een idee van hoe je het eindresultaat wil zien. Je hebt ook een goed zicht op hoe het model er uit ziet. En dat heeft je model niet. Geef dus aanwijzingen hoe ze zich moeten positioneren voor de camera.
Geef ze aanwijzingen naar waar ze moeten kijken, hoe ze hun armen moeten houden. Heb je misschien liever dat ze gaan zitten? Of gaan rechtstaan?
Experimenteer met licht en met poses
Speel een beetje met het licht en de poses. Laat de geportreteerde verschillende houdingen aannemen: staand, zittend, leunend, … En laat de persoon voor de lens rond kijken zodat je verschillende hoeken van hun gezicht kan fotograferen.
Zo kan je zien welke pose het beste werkt. Je kan zo ook kijken naar het licht dat steeds anders valt op je model.
Zacht licht is vaak flatterend
Vaak willen we de mensen voor onze lens er het best mogelijk laten uitzien. Met zacht licht bereik je dat resultaat vaak het gemakkelijkst. Dat wil niet zeggen dat hard licht niet interessant kan zijn. Maar zacht licht is vaak goed in het vervagen van rimpels en onzuiverheden in de huid.
Met zacht licht krijg je ook minder harde schaduwen. Zeker in de oogkassen kan dat zorgen voor een heldere en mooiere blik.
Gebruik nabewerking
Maar ga er ook niet te ver in. Gebruik apps zoals Lightroom of Capture One om de kleuren en de belichting zo goed mogelijk te finetunen. Je kan hier en daar ook puistjes of kleine wondjes wegwerken in het portret.
Hoe ver je wil gaan beslis je natuurlijk zelf. Vaak is het toch interessant om het zo natuurlijk mogelijk te houden.
Langere brandpuntsafstanden zijn vaak flatterender voor je model
Een groothoeklens vervormt het hoofd van je onderwerp op een niet zo mooie manier. Daarom is een telelens gebruiken veel handiger. Zo krijg je minder vervorming en komt je model dus natuurlijker in beeld.
De meeste fotografen raden een 80mm lens aan. Je kan ook gerust een 50mm lens gebruiken om te beginnen. Die zijn vaak heel goed en heel wat goedkoper dan veel telelenzen.
Kies een goede achtergrond
Je wilt natuurlijk in je foto dat alle aandacht gaat naar je model. Kies daarom een gepaste achtergrond die niet zorgt voor te veel afleiding. Of kies net een achtergrond die extra context en textuur toevoegt aan je foto.
Zowel een wit doek als een landschap kunnen beide een interessante toevoeging zijn aan je foto. Denk na over wat je wil bereiken met het portret en kies daar de gepaste achtergrond bij.
Stel scherp op de ogen
Bij een portret is het belangrijk juist scherp te stellen. Vaak zijn de ogen het beste punt op het gezicht om te gebruiken hiervoor. Als de ogen scherp zijn en je je diafragme voldoende sluit, zal de rest van het gezicht ook scherp zijn.
Hoeveel je juist scherp wilt hebben is natuurlijk een persoonlijke voorkeur.
Boeken over portretfotografie
Over fotografie zijn heel wat boeken en artikels geschreven. En zo ook over portretfotografie in al zijn niches. Om door het bos toch nog enkele bomen te zien, lijst ik hieronder enkele boeken over portretfotografie waar ik van genoten heb en veel heb uit geleerd.
- De Portretbijbel van Elja Trum
- Portretfotografie van Ferry Knijn
- Portretfotografie bij natuurlijk licht van Scott Kelby
- The Atlas of Beauty van Mihaela Noroc
- Understanding Portrait Photography van Bryan Peterson
- Authentic Portraits van Chris Orwig
Wat heb je nodig voor portretfotografie?
Voor portretfotografie heb je eigenlijk niet persé heel veel nodig. Je kan al beginnen met je smartphone en iemand die je onderwerp wil zijn.
Van daaruit kan je dan opbouwen en meer investeren in materiaal voor je portretten.
Idealiter heb je wel een camera, een lens van 50mm of langer, enkele lichten die je kan gebruiken, en eventueel een diffuser of reflector.
Camera-instellingen voor portretfotografie
Indien je met een camera werkt, wat ik voor portretten eigenlijk wel kan aanraden, is de vraag natuurlijk welke instellingen je best gebruikt.
En hoewel dat afhangt van je smaak en de situatie waarin je zit, deel ik toch graag enkele best-practices.
Zo is het vaak aangenamer te kiezen voor een langere brandpuntsafstand. 50mm en langer. Veel fotografen zweren bij 80mm, maar de keuze is daar volledig aan jou.
De ISO hou je, zoals bij alle types digitale fotografie, best zo laag mogelijk. Natuurlijk moet je kijken wat realistisch is. Als je vaak een hogere ISO nodig hebt, kan het interessant te zijn te investeren in (flits)lichten. Zo kan je toch je ISO verlagen.
Een grote diafragmaopening (of lage f-waarde) zorgt voor een korte scherptediepte. Hierdoor kan je de aandacht gemakkelijk op je onderwerp vestigen.